بررسی متیلاسیون و بیان ژن ctla4 در بیماران مبتلا به ناخنک چشم

ناخنک چشم یک ضایعه چشمی در انسان است که شیوع آن در جمعیت جهانی حدود 2% برآورد شده است. این بیماری در مراحل پیشرفته، در نتیجه‏ رشد ضایعه فراتر از محور تقارن مردمک چشم، می‏تواند منجر به اختلالات بینایی و در نهایت از بین رفتن کامل بینایی شود. عامل به وجود آورنده این بیماری و سازوکار دقیق بیماری‏زایی آن، هنوز به طور کامل شناخته شده نیست. بر اساس مطالعات اپی‏ژنتیکی صورت گرفته برروی این بیماری، نقش فاکتورهای محیطی، از جمله مهم‏ترین آن‏ها، تابش‏های فرابنفش نور خورشید، در ایجاد این ضایعه‏ خوش‏خیم چشمی، مورد تاکید بوده است. بافت مهاجم ناخنک چشم، یک بافت شبه توموری است. سلول‏های t کشنده مربوط به سیستم ایمنی تطبیقی، در بدو امر سلول‏های توموری و مهاجم را شناسایی کرده و مورد حمله قرار می‏دهند. فعالیت این سلول‏ها به واسطه‏ سیگنال‏های تحریک کننده و بازدارنده‏ تنظیم می‏شود، که در نتیجه‏ تحریک دو مولکول گلیکوپروتئینی سطحی در سطح این سلول‏ها، یعنی cd28 و ctla4 ایجاد می‏شود. ctla4 یک مولکول تعدیل کننده‏ ایمنی است که با کاهش پاسخ‏های سلول t و افزایش آستانه‏ فعالیت آن، نقشی حیاتی در حفظ تولرانس محیطی سلول t بازی می‏کند. در این پژوهش، به بررسی برخی تغییرات اپی‏ژنتیکی (متیلاسیون و بیان) ژن ctla4، در dna و cdna استخراج شده از نمونه ‏های بافت ناخنک چشم مربوط به بیماران مبتلا به این عارضه پرداخته شد. نمونه ‏های بافت چشم مربوط به بیماران مبتلا به ناخنک چشم و افراد سالم به عنوان گروه کنترل، از جمعیت استان سیستان و بلوچستان جمع ‏آوری شد. متیلاسیون پروموتر ژن ctla4، توسط تکنیک msp، در نمونه‏ dna استخراج شده از بافت چشم مربوط به 75 فرد بیمار مبتلا به ناخنک چشم و 70 فرد کنترل سالم بررسی شد. سطح بیان این ژن نیز توسط تکنیک real-time pcr در دو گروه شامل cdna استخراج شده از 23 نمونه‏ بافت ناخنک و 20 نمونه‏ بافت سالم مورد بررسی قرار گرفت. در مورد تغییرات متیلاسیون پروموتر ژن ctla4، از لحاظ آماری بین افراد گروه بیمار در مقایسه با گروه کنترل، تفاوت معنی ‏داری مشاهده نگردید. در مورد تغییرات بیان ژن ctla4، در بین دو گروه بیمار و کنترل، تفاوتی معنی دار مشاهده گردید، به این صورت که سطح بیان ژن ctla4 در گروه بیمار نسبت به گروه کنترل، افزایش نشان داد (p-value=0.009). این تحقیق نشان داد که سطح بیان ژن ctla4 در افراد مبتلا به ناخنک چشم، در مقایسه با افراد سالم به شکل قابل توجهی افزایش م‏یابد. از آن‏جا که تغییرات متیلاسیون پروموتر این ژن، در بین دو گروه بیمار و کنترل، تفاوت معنی داری نشان نداد، احتمالا سازوکارهای ناشناخته‏ دیگری در تغییر سطح بیان این ژن مشارکت دارند.